En Popüler 7 Savunma Mekanizması

Savunma mekanizması, Freud’a göre; kişinin kaygılı gerçekler altında baskıda kalması sonucu gerçekleri manipüle etme yoluyla geliştirdiği açıklamalar ya da yollardır. Freud, baskı altında kaldığımız veya kaygılı hissettiğimiz durumlarda çeşitli savunma mekanizmaları geliştirdiğimizi söyler.

1) Bastırma

Bastırma, bireylerin tehlikeli ya da kabul edilemez gördüğü istek ve arzularını bilinç dışına itmesidir. Örneğin kız/erkek arkadaşınızın sizden daha başarılı biri olduğunu bildiğiniz için farkında olmadan  onu kıskanıyor olabilirsiniz. Bu durumda yine farkında olmadan kıskançlık duygunuzu bilinç dışına itersiniz.

2) Mantık uydurma

Mantık uydurma, bireylerin gösterdiği davranışların asıl sebeplerini yok sayarak sanki farklı sebeplerden dolayı o davranışı yapıyorlarmış gibi göstermeleridir. Örneğin, futbol maçına giderse çok yorulacağını ve gece yapması gereken işleri yorgunluktan dolayı yapamayacağını bilen biri; “futbol maçına gitmeliyim, bu sayede motivasyonum artar ve gece işlerimi rahatça yapabilirim” diyerek asıl sebebin üstünü örtebilir ve mantık uydurabilir.

3) Yansıtma

Yansıtma, bireylerin kendilerinde gördükleri ve hoşlarına gitmeyen özellik, duygu veya düşünceleri istemsizce başkalarına yüklemesidir. Örneğin, bir şarkı yarışmasında kötü bir sese sahip olduğu için elenen yarışmacı neden elendiği sorusuna “jüri yeterince iyi değildi” derse yansıtma yöntemin kullanıyor demektir.

4) Karşıt tepki oluşturma

Karşıt tepki oluşturma, bireylerin kabul edilemez olarak niteledikleri özellik, duygu ya da düşünceleri tam tersi olan şeylerle değiştirmesidir. Örneğin, eş cinsel olduğu için bundan suçluluk duyan kimsenin, eş cinsellik karşıtı gruplara katılması veya eş cinsel karşıtı söylemlerde bulunması karşıt tepki oluşturmadır.

5) Yön Değiştirme

Yön değiştirme, bireylerin kaygı ya da strese yol açan durumlarda, tepkisini kaygı ya da stresine yol açan şeye değil de bir başka şeye yönlendirmesidir. Örneğin, bir iş üzerinde çalışırken, başka bir çalışanın sizi öfkelendirmesinin ardından bir süre sonra o öfkenizi farkında olmadan ailenizden ya da yakın çevrenizden birinden çıkartabilirsiniz, bu durumda öfkeniz yön değiştirmiş olur.

6) İnkar etme

İnkar etme, tehlikeli sonuçları olabilecek şeylere karşı o şey yokmuş gibi davranmaktır. Örneğin bir alkol bağımlısına alkolün zararlarından ne kadar bahsederseniz bahsedin, özellikle ölümcül zararlarını umursamıyor gibi görünmesi inkar etmeye girer.

7) Yüceltme

Yüceltme, bireylerin genellikle cinsellik ya da saldırganlıkla ilgili arzularını; başka şeylerle telafi ederek o şeyi yüceltmesidir. Örneğin, cinsel istekleri yoğun olan bir kişi, cinsel isteklerini cinselliğe göre daha kabul edilebilir olan spor yapma işiyle örtebilir.